Jakie uprawnienia posiadają przedsiębiorcy detektywistyczni i detektywi?

Rozważając skorzystanie z usług detektywa, a właściwie PRZEDSIĘBIORSTWA DETEKTYWISTYCZNEGO, nie zawsze jesteśmy pewni, czy to na pewno właściwy krok, czy można takiej firmie zaufać, czy jej działanie nie przyniesie więcej szkody, niż pożytku.

Detektywi kojarzą nam się głównie z kryminałami - w nich zaś ich bohaterowie mogą wszystko, często działają metodami półświatka, na pograniczu przestępstwa, a w celu rozwiązania zagadki nie wahają się sięgać po bardziej drastyczne środki - przestępstwo!

W ten sposób na temat uprawnień i możliwości DETEKTYWA uzbierało się mnóstwo nieprawdziwych, szkodliwych i nierealnych domysłów oraz przekonań. Przyczynkiem do tego są także surrealistyczne sceny prezentowane w filmach i w telewizji. To głównie one przysparzają widzów, ale nie mają nic wspólnego z realną rzeczywistością.

Prawda jednak jest natomiast taka, że DETEKTYW to zawód nie taki, jak każdy inny, bowiem w prawie każdym aspekcie jego działalności narusza on prawa i wolności obywateli.

Dlatego też jego przedstawiciele - DETEKTYWI - muszą posiadać odpowiednie uprawnienia, by legalnie i skutecznie wykonywać swoją pracę.

By uzyskane materiały na rozprawie sądowej uznane zostały przez Wysoki Sąd za dowody, a nie za „siano”. Niekiedy bardzo drogie „siano”. 

Uprawnienia przedsiębiorstwa detektywistycznego i detektywa

Zlecenie na czynności detektywistyczne składa się w przedsiębiorstwie.

Aby przedsiębiorstwo detektywistyczne mogło przyjąć zlecenie od osoby zainteresowanej uzyskaniem informacji lub od osoby pokrzywdzonej i podjąć czynności detektywistyczne, w pierwszej kolejności musi być ono wpisane do Rejestru działalności regulowanej w zakresie usług detektywistycznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Można to sprawdzić w Internecie, gdzie jest wykaz takich przedsiębiorstw.

To przedsiębiorca i wyłącznie przedsiębiorca zawiera z klientem umowę. Obligatoryjnie pisemną. Ustna umowa o usługę detektywistyczną nie jest umową ważną! Uzyskane w tym trybie dowody są bezprzedmiotowe! Czyli „siano”!

Nie może jednak być to umowa zawarta z anonimem. Dlatego wyjątkowo przedsiębiorca, podobnie jak policjant, jest ustawowo uprawniony do żądania od klienta wglądu do jego dowodu tożsamości. Inaczej ma prawo odmówić przyjęcia zlecenia.

Przedsiębiorca będący jednocześnie detektywem sam podejmuje czynności detektywistyczne lub daje je do wykonania zatrudnionej w jego firmie  osobie posiadającej licencję detektywa, czyli DETEKTYWOWI.

Przy okazji należy tu wyjaśnić, że nie ma w Polsce „prywatnych detektywów”. Jest zawód detektywa i ustawowo jest nim osoba mająca licencję detektywa.

Nie ma „prywatnych detektywów”, bo nie ma ich „kontratypów”, czyli   „państwowych detektywów”, chociaż słowa „detektyw” bezprawnie używa się nagminnie w niektórych popularnych serialach telewizyjnych, gdy jest mowa o ubranych „po cywilnemu” policjantach ze służb operacyjnych.

To na pewno nie są detektywi!
Bezprawne używanie tego ustawowego tytułu jest karalne!

By czynności podejmowane przez przedsiębiorstwo detektywistyczne były skuteczne i zgodne z prawem, osoba wykonująca je musi mieć licencję detektywa. Ma ona obowiązek okazania jej na życzenie osoby, której sprawa dotyczy.

Każdy klient może też sprawdzić uprawnienia DETEKTYWA w jego przedsiębiorstwie detektywistycznym. Przedsiębiorca ma obowiązek prowadzenia listy zatrudnionych u niego, mających licencję detektywów.

Zgodnie z ustawą o usługach detektywistycznych —  detektyw ma prawo do podejmowania działań wynikających m.in. ze stosunków prawnych osób fizycznych, co oznacza wszelkie problemy między małżonkami, rodzicami i dziećmi oraz innymi osobami, które mają różne zobowiązania na podstawie umów cywilnych, o których mowa w Kodeksie Cywilnym.

Ma prawo uzyskiwać informacje dotyczące wiarygodności i wypłacalności przedsiębiorców, zobowiązań handlowych i innych, w tym kapitałowych czy niezgodnego z prawem używania nazw i znaków towarowych oraz ujawniania tajemnic handlowych i przemysłowych.

Biuro detektywistyczne ma także prawo do poszukiwania osób ukrywających się lub takich, które zostały uznane za zaginione, weryfikowania informacji odnośnie wiarygodności strat zgłaszanych do towarzystwa ubezpieczeniowego, gromadzenia informacji związanych m.in. ze sprawami sądowymi czy poszukiwania zaginionego lub skradzionego mienia.

Może uzyskiwać dane osobowe, przetwarzać je, a przedsiębiorca — udostępniać je  zleceniodawcy bez wiedzy osoby, której one dotyczą!  Jest to najważniejsze prawo detektywa i przedsiębiorcy detektywistycznego! Bez tego uprawnienia wszystkie wysiłki detektywa i przedsiębiorcy byłyby bezprzedmiotowe!

W przypadkach, gdy przedsiębiorca detektywistyczny uzyska informację, że w zleconej mu sprawie prowadzone jest postępowanie, ma obowiązek pisemnie zawiadomić o tym organy policji.
Niewykonanie tego obowiązku zagrożone jest najsurowszymi konsekwencjami wynikającymi z części karnej ustawy o usługach detektywistycznych.

Niedozwolone jest natomiast, co zazwyczaj nie jest zrozumiałe przez wielu  klientów, pozyskiwanie przez detektywa informacji z wykorzystaniem środków i sposobów, do których upoważnione są wyłącznie określone organa, takich jak podsłuchy, zakup kontrolowany, stosowanie lokalizatorów celem ustalenia miejsca jazdy i zatrzymania się samochodu obserwowanego, podgląd i rejestracja filmowa osoby obserwowanej, bez jego zgody i w jego domu oraz inne zastrzeżone policyjne czynności operacyjne.

Podjęcie i realizacja takich działań może skutkować karą grzywny lub nawet pozbawieniem wolności. W tym dla osoby zlecającej takie czynności!

Detektyw ma obowiązek zachowania w tajemnicy wszelkich okoliczności badanej sprawy oraz źródeł, z których zdobył informacje.
Kodeks karny dopuszcza jednak wyjątek od tej reguły — jest nim sytuacja, w której obowiązek zachowania tajemnicy został uchylony dla konkretnego przypadku przez sąd lub prokuratora.

Detektyw nie ma uprawnień policjanta czy innego funkcjonariusza organów ścigania!

Tyle tylko, że wszystkie te organy muszą działać w ściśle określonych formach, wytyczonych ramach i terminach, a ich przekroczenie grozi karą!

Detektyw nie ma takich ograniczeń!

Praktycznie może działać do skutku! Stosować środki wynikające z jego wiedzy, doświadczenia, pomysłowości.

I nie ma w swoim terminarzu setek „spraw”, a tylko tyle, ile może realnie zrealizować.

Każda indywidualna życiowa sprawa klienta jest indywidualną i najważniejszą sprawą w pracy i w życiu detektywa.